درمان زخم دیابتی

درمان زخم قطعی دیابتی به یکی از چالش های بزرگ پزشکان و بیماران تبدیل شده است. زیرا زخم دیابتی و عوارض ناشی از عفونت این زخم ها کیفیت زندگی بیماران را کاهش میدهد.

بسیاری از زخم هایی که در افراد دیگر به آرامی بهبود پیدا میکنند در افراد دیابتی باعث بروز مشکلات زیادی میشوند با این حال بهتر است بدانیم که بیماران با کنترل  سطح قند خون خود میتوانند روند درمان زخم دیابتی را سرعت ببخشند.

دلایل بروز زخم دیابتی چیست؟

دیر خوب شدن زخم افراد دیابتی دلایل متعددی دارد که در اینجا به چند مورد خواهیم پرداخت:

تحقیقات نشان داده اند که بین قند خون و بهبود زخم  ارتباط واضحی وجود دارد.

دیابت یک بیماری متابولیک است که به علت اختلال در ترشح انسولین و یا عدم توانایی بدن در استفاده درست از انسولین بوجود میاید. از آنجاییکه انسولین در بدن به سلول ها اجازه میدهد گلوکز را از خون جذب کرده و برای تولید انرژی مصرف کنند، این اختلال در تولید و استفاده از آن کنترل سطح قند خون را برای بدن دشوار میکند.

بالا بودن قند خون سبب اختلال در عملکرد گلبول های سفید (که در سیستم ایمنی بدن نقش اساسی دارند) میشود و در نتیجه توانایی بدن برای مقابله با باکتری ها ، بستن و درمان زخم دیابتی کم میشود.

همچنین قند خون بالا باعث اختلال در کارکرد گلبول های قرمز نیز میشود. وظیفه گلبول های قرمز رساندن مواد مغذی و اکسیژن به سلول هاست که این اختلال در رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به زخم روند بهبود و  زخم دیابت را با مشکل مواجه میکند.عامل دیگری که باعث ایجاد مشکل در زخم دیابت میشود همین مشکلات گردش خون است که در اثر انسداد و گرفتگی عروق بوجود میایند.

• نوروپاتی

نوروپاتی در اثر افزایش سطح قند خون بوجود میاید و موجب میشود به مرور زمان، عضلات درگیر حس خود را از دست بدهند. بخش های دچار شده به این عارضه در صورت ایجاد زخم هیچ حسی را در فرد ایجاد نمیکنند و در نتیجه فرد از زخم خود باخبر نمیشودکه علت شایع زخم ها و عدم درمان زخم  دیابتی همین موضوع است.

• عفونت

با افزایش سطح قند خون، گلوکز اضافی که در خون وجود دارد بستر مناسبی را برای تکثیر باکتری ها فراهم میکند. وهمچنین بالا بودن سطح قند خون، مقابله گلبول های سفید و باکتری ها را با مشکل مواجه میکند.درمان نشدن عفونت ها عوارض شدیدی مانند قانقاریا را در پی خواهد داشت.

• نقص سیستم ایمنی بدن

نقص سیستم ایمنی بدن، یکی از دلایل به تعویق افتادن درمان زخم دیابت است.

بهبود زخم ها با ایجاد سلول های جدید و نابودی سلول های مرده انجام میگیرد که اینکار وظیفه سیستم ایمنی بدن میباشد. با بالا بودن سطح قند خون کارکرد سیستم ایمنی با مشکل مواجه خواهد بود.

انواع زخم دیابتی و راه های درمان زخم های دیابتی

زخم دیابتی ایسکمیک

علت زخم ایسکمیک عدم خونرسانی به اندام ها در اثر بسته شدن عروق و رگ هاست که معمولا در اندام های تحتانی ایجاد میشود. در اکثر موارد انتهای عضو دچار نکروز(بافت مرده) میشود.

این نوع زخمها در صورت عدم درمان به موقع منجر به قطع عضو میشوند.

مراحل درمان زخم دیابتی ایسکمیک:درمان زخم  ایسکمیک یک روش واحد ندارد یعنی هر زخم  با علت ایسکمی یک پروتکل مشخص درمانی دارد که برای رسیدن به نتیجه مطلوب( عدم قطع عضو) حتما باید رعایت شود.

• با چک کردن نبض دورسال(روی پا، در امتداد انگشت سوم) شروع میکنیم، اگر بیمار خونرسانی داشت هرچند ضعیف، میتوانیم درمان های اصولی مانند دبریدمان یا شست و شو و ازون تراپی و پانسمان و… را انجام دهیم. در صورت حس نکردن نبض دورسال بدون انجام اقدامی غیر از شست و شوی ساده، بیمار را به یک متخصص جراح عروق معرفی میکنیم.
• همزمان با شروع درمان زخم دیابتی، چک آزمایشات لازم جهت بررسی میزان عفونت زخم انجام میگیرد؛ که در صورت وجود عفونت، بیمار به متخصص عفونی معرفی میشود تا درمان سیستمیک عفونی همراه با درمان ادامه یابد.
• در صورت اسکپوز بودن استخوان زخم ( برهنه و بدون روکش) و یا دفورمیتی( پای شارکوت و…) بودن عضو، حتما بیمار را به یک متخصص ارتوپدی معرفی میکنیم.
• دبریدمان و اقدامات مناسب درمان زخم را انجام میدهیم.
• هرگز از بانداژ کشی برای زخم ایسکمیک استفاده نمیکنیم.
• با کنترل قند و عفونت درمان را ادامه میدهیم.

زخم نوروپاتیک این نوع زخم در اثر از بین رفتن حس اندام ایجاد میشود. اندام بیمار در مواجهه با درد، حرارت و فشار هیچ حسی در فرد ایجاد نمیکند و در نتیجه بیمار از وجود زخم باخبر نشده و برای درمان به موقع دست بکار نمیشود.

مراحل درمان زخم دیابت نوروپاتیک:

• TCC( یکی از انواع گچ گیری است که به جهت برداشتن فشار از روی عضو انجام میگیرد.)
• دبریدمان شارپ کالوس(استفاده از تیغ جراحی برای پینه خشک و سفت زخم(همان کالوس)
• آزمایشات عفونی، قند، اوره و کراتینین کلیه و معرفی بیمار به یک متخصص عفونی برای درمان سیستمیک عفونی
• بی حرکت نگه داشتن عضو زخم شده جهت کاهش فشار بر روی زخم.
• کنترل سطح قند خون و عفونت،را ادامه میدهیم.

زخم دیابتی نورو ایسکمیک

این نوع زخم به دلیل اختلال در خونرسانی و همزمان اختلال حسی عضو بوجود آمده و منجر به زخم های ترکیبی نروپاتی و ایسکمی میشود.

برای تشخیص و درمان زخم  نورو ایسکمیک تخصص و مهارت زیادی لازم است. در صورت بروز این عارضه میتوانید با مراجعه به متخصصین کلینیک اهواز برای درمان اصولی و به موقع اقدام کنید.

مراحل درمان زخم دیابتی نورو ایسکمیک

• در صورت نداشتن نبض دورسال یا ضعیف بودن آن، بیمار به یک متخصص عروق ارجاع داده میشود.
• چک آزمایشات عفونی، قند، اوره و کراتینین کلیه.
• دبریدمان زخم دیابتی در صورت وجود بافت نکروز یا کالوس.
• بعد از دبریدمان بر اساس نوع زخم از درمان هایی مانند اوزون تراپی، لارو درمانی، لایت تراپی، وکیوم درمانی، پانسمان های بیولوژیک و… استفاده میشود.
• مشاوره ارتوپدی جهت بررسی استئومیلیت یا همان عفونت استخوانی در حین درمان زخم دیابتی انجام میگیرد.

تاثیر تغذیه سالم بر درمان زخم دیابتی

داشتن برنامه غذایی منظم و سالم به درمان دیابت و بهبود زخم کمک فراوانی میکند؛ زیرا خوردن غذا در ساعات مشخص از پرخوری و گرسنگی زیاد جلوگیری میکند.

در رژیم افراد دیابتی باید میوه ها، سبزی ها، پروتئین و دانه ها حتما گنجانده شده و شیرینی ها و چربی های اشباع و مواد نشاسته ای به حداقل خود برسد. بهترین پزشک زخم دیابت این مقاله را هم مطالعه کنید.

تاثیر ورزش بر دیابت

ورزش با بهبود گردش خون میتواند برای پیشگیری زخم باشد. همچنین ورزش های روزانه مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و … در افراد دیابتی میتواند سبب کاهش قند خون شود.

تاثیر انسولین و داروهای خوراکی دیگر بر درمان زخم

انسولین به عنوان روش درمان در دیابت نوع یک، نوع دو و دیابت بارداری محسوب میشود. انسولین بعد از تزریق نقش انسولین طبیعی را ایفا میکند و بدین ترتیب سبب تنظیم سطح قند خون در افراد بیمار میشود که این فرایند در زخم دیابت اثرگذار است.

داروهای خوراکی دیگری برای درمان زخم تجویز میشوند که در تنظیم سطح قند خون موثرند. گاهی به علت وجود عفونت در زخم پزشک آنتی بیوتیک تجویز میکند و گاهی نیز به دلیل وجود درد های زیاد در ناحیه زخم، بیمار به داروهای مسکن نیاز پیدا میکند.

پیشگیری از بروز زخم دیابت

تمامی افراد دیابتی در معرض زخم های  دیابتی هستند؛ به همین دلیل انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر در زمینه  زخم دیابتی بسیار مهم است.یکی از این اقدامات آموزش بیمار برای ارزیابی اعضای تحتانی از نظر بیماری های عروق محیطی و نوروپاتی است.

افراد بعد از هر استحمام باید به معاینه بدن خود پرداخته و در صورت بروز کوچکترین زخم به اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از وخامت زخم بپردازند.

جلوگیری از فشار زیاد بر روی پا با انتخاب کفش های مناسب برای پیشگیری از زخم پای دیابتی ضروری است.

بهتر است با تغذیه سالم و ورزش در افراد دیابتی سطح قند خون را کاهش داد.

افراد دیابتی مستعد ابتلا به عفونت های گوناگونی هستند به همین دلیل باید رعایت بهداشت شخصی را مورد توجه قرار دهند.

فرد دیابتی حتی با وجود نداشتن هیچ گونه عوارضی نباید از ویزیت های دوره ای و انجام آزمایشات ضروری اجتناب کند.

نتیجه گیری

توجه به  زخم دیابتی در هنگام مواجه شدن با بیماری  امری ضروری و چالش برانگیز است. چرا که در صورت عدم درمان به موقع ممکن است سبب قطع عضو درگیر گردد.

درمان درست نیازمند تشخیص درست و تخصصی است.کلینیک اهواز با داشتن تجهیزات پیشرفته و متخصصین ماهر و با استفاده از روش های نوین و پانسمان های پیشرفته میتواند به بهترین شکل ممکن زخم های دیابتی را درمان کند.