انسولین و انواع آن

انسولین و انواع آن:

انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و به بدن انسان کمک می کند تا از قند (گلوکز) موجود در کربوهیدرات غذا، برای مصرف انرژی و یا برای ذخیره سازی گلوکز استفاده کند. انسولین به تنظیم سطح قند خون کمک می کند و بین بیش از حد بالا (هیپرگلیسمی) یا سطح کم (هیپوگلیسمی) نگه می دارد.

انواع انسولین:
انسولین به دو دسته انسانی و آنالوگ تقسیم می شود و از لحاظ اثر در بدن شامل 4 دسته “سریع الاثر”، “کوتاه اثر”، “متوسط الاثر” و “بلند اثر” است.

خصوصیات انسولین:
تقسیم انسولین به 4 دسته فوق براساس خصوصیات زیر می باشد:

• زمان شروع اثر: زمانی است که در آن انسولین پس از تزریق شروع به فعالیت می‌کند.

• زمان اوج اثر: زمانی است که انسولین پس از تزریق به حداکثر فعالیت خود می‌رسد.

• مدت زمان اثر: کل مدت زمان فعال بودن انسولین در بدن است. البته در بخشی از این زمان که “مدت زمان موثر” نامیده می شود، فعالیت انسولین بیشتر است.

هم اکنون علاوه بر انسولین حیوانی، اشکال مختلفی از انسولین های آنالوگ در دنیا وجود دارد. سرعت اثر هر یک از این انسولین ها با یکدیگر متفاوت بوده و بیشتر افراد دیابتی برای کنترل بهتر قند خونشان مجبور به استفاده از بیش از یک نوع انسولین هستند.

انسولین های سریع اثر  (Rapid-acting)
اثر این نوع انسولین حدوداً 20-10 دقیقه بعد از تزریق شروع و 2-1 ساعت پس از تزریق به بیشترین میزان رسیده و معمولاً تا 4-3 ساعت در بدن باقی می ماند. این نوع انسولین برای تزریق قبل از وعده های غذا طراحی شده است. زمانی که غذا در بدن هضم شده و در حال ورود به جریان خون می با شد، انسولین سریع الاثر بیشترین نقش را در انتقال قند حاصل از هضم غذا به درون سلول ها، ایفا می کند.

انسولین های کوتاه اثر  (Short-acting)
انسولین کوتاه اثر یا رگولار ( Regular) نیز برای استفاده قبل از وعده های غذا طراحی شده است. با این تفاوت که این نوع انسولین دیرتر از انسولین سریع الاثر، شروع به اثر می کند. بنابر این باید 45-30 دقیقه قبل از غذا این نوع انسولین را تزریق نمایید. این نوع انسولین 3-2 ساعت بعد از غذا بیشترین اثر را دارد و حدوداً 6 ساعت در بدن باقی می ماند. انسولین سریع اثر و انسولین کوتاه اثر هر دو بی رنگ هستند.

انسولین با اثر متوسط (Intermediate-acting)
این نوع انسولین که انسولین NPH را هم شامل می شود، نوعی انسولین است که به دلیل دارا بودن یک ماده خاص در ترکیب آن، جذب انسولین را در بدن کندتر می کند. به همین علت است که این نوع انسولین ظاهری کدر و شیری داشته و پیش از تزریق باید به آرامی آن را تکان داده و مخلوط کنید. این نوع انسولین نسبت به دو نوع انسولین قبلی دیرتر شروع به اثر کرده و مدت زمان بیشتری نیز در بدن باقی می ماند. این نوع انسولین 2-1ساعت بعد از تزریق شروع به اثر می کند، 10-4 ساعت بعد از تزریق به اوج اثر خود می رسد و تا 16-10 ساعت بعد از تزریق هم در بدن باقی می ماند. اگر شما انسولین با اثر متوسط را صبح تزریق کنید، اثر آن تمام روز در بدن باقی می ماند. این نوع انسولین را می توان با انسولین رگولار مخلوط کرد.

انسولین طولانی اثر  (long-acting)
این نوع انسولین به گلارژین (لانتوس) و یا دِتِمیر (لِوِمیر) معروف است. این نوع انسولین 4-2 بعد از تزریق شروع به اثر کرده و 24 ساعت در خون با غلظت یکنواخت باقی می ماند. انسولین گلارژین و دِتِمیر، هردو شفاف بوده و معمولاٌ قبل از خواب تزریق می شوند. برخلاف انسولینNPH ، این انسولین را نمی توان با انواع دیگر انسولین مخلوط کرد.

روش های تزریق انسولین

• تفاوتی ندارد که از چه روشی برای تزریق انسولین استفاده می کنید، فقط باید مطمئن باشید که تزریق خود را در محلی انجام می دهید که میزان مناسبی از چربی در زیر پوست قرار دارد. تزریق انسولین به صورت زیر جلدی (زیر پوستی) و اغلب بدون هیچ گونه درد و یا سوزشی انجام می شود. قبل از هر چیز، حتماً از پزشک معالج خود بخواهید که روش صحیح تزریق را به شما آموزش دهد.

• سرعت جذب انسولین، به محل تزریق بستگی دارد. مثلا شکم، سریع ترین جذب انسولین را دارد، بازو و ران دارای جذب متوسط هستند. باسن، آهسته ترین محل جذب انسولین است و در زمان هایی که نیازمند جذب آهسته هستید، محل مناسبی است.

• زمان تزریق انسولین به نوع و مدت اثر آن در بدن بستگی دارد. به عنوان مثال، انسولین های سریع الاثر درست قبل از مصرف غذا تزریق می شود در حالی که برای انسولین های طولانی اثر، به علت دوام تقریباً 24 ساعته شان، یک بار تزریق در طول روز کافی است. به هر حال، زمان و مقدار تزریق انسولین شما بر اساس تشخیص پزشک معالجتان صورت می گیرد. درمان با انسولین یک دوره آموزشی است که خود شما باید آن را فرا بگیرید. طول این دوره بر حسب میزان قند خون شما و رژیم غذایی تان از چند هفته تا چند ماه متغیر است. به مرور زمان که قند خونتان تحت کنترل تان در می آید، قادر خواهید بود که با توجه به میزان قند خونی که دستگاه اندازه گیری تان نمایش می دهد، تا چند واحد دوز تزریقی خود را افزایش و یا کاهش دهید.

نگهداری از انسولین:
– انسولين مصرفي را در جای خنک نگهداری كنيد
– از تزريق انسولين تاريخ گذشته خودداری كنيد و
– قبل از مصرف، حتما انسولين را از نظر شفافيت كنترل كنيد.
– اگر از انسولين شيری رنگ استفاده مي كنيد پيش از
– تزريق ويال آن را در كف دستتان بغلتانيد و به هيچ وجه آن را محکم تکان ندهيد.
– ويال های باز شده انسولين را ميتوان به مدت حداكثر يکماه در جای خشک و خنک نگه داری كرد.
– ممکن است در اثر عدم نگه داری صحيح دارو محتوی شيشه تغيير شکل دهد و يا گلوله شود كه با تکان دادن شيشه ديده مي شود.
– ویال انسولین (در صورتی که باز نشده است) را حتماً در دمای 8 – 2 سانتیگراد، داخل یخچال نگهداری کنید.
– هرگز ویال انسولین را در فریزر قرار ندهید.
– ویال های انسولین که باز شده است را می توان به مدت حد اکثر 28 تا 30 روز در جای خشک و خنک یا کیف های خنک نگهدارنده انسولین نگهداری کرد.
– ویال انسولین را مقابل نور خورشید و در معرض حرارت قرار ندهید.
– حتماً تاریخ انقضاء درج شده روی ویال انسولین را قبل از مصرف کنترل کنید.